مقررات ملی ساختمان مبحث هفتم ژئوتکنیک و مهندسی پی که به شما کمک میکنید با مفاهیم و الزامات ژئوتکنیک و مهندسی پی آشنا شوید.
جهت دانلود مقررات ملی ساختمان مبحث هفتم ژئوتکنیک و مهندسی پی کلیک کنید.
مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان که از این وبرایش نام” ژئوتکنیک و مهندسی پی” به آن داده شده است در ویرایشهای قبلی با نام پی و پی سازی شناخته میشد اولین ویرایش در مرداد سال ۱۳۶۹ با حجم مختصر منتشر و برای اجرا به سازمانهای مختلف ابلاغ گردید. دو ویرایش بعدی در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ با گسترش قابل توجه مطالب و ارائه جداول مورد نیاز برای طراحی منتشر شدند. در ویرایش حاضر علاوه بر تکمیل و به روزرسانی فصلهای موجود در دو ویرایش قبلی فصل ژئوتکنیک لرزه ای نیز بدان افزوده شده است.
اساساً موضوع مهندسی ژئوتکنیک به علت پیچیدگیها وعدم قطعیتهای موجود حاصل از گونه گونی زمین و تکیه بر آزمایشهای آزمایشگاهی و صحرایی و تعمیم نتایج آنها در ساختگاه مورد نظر مانند سایر گرایشهای مهندسی عمران به راحتی در چارچوب آئین نامه و مقررات نمی گنجد و علاوه بر باید و نبایدهای آئین نامه ای لازم است با اشاره به مفاهیم اساسی و جزئیات لازم برای نتیجه گیری بهتر مهندسین و دست اندرکاران عمرانی کشور را هدایت کند.
در این ویرایش همچون دو ویرایش قبلی طراحیها بر اساس روشهای تنش ،مجاز، روش ضرایب بار و مقاومت و روشهای عملکردی بنا بر شرایط پروژه و انتخاب طراح میتوانند انجام پذیرند. هماهنگی و تطابق جداول عرضه شده در دو روش تنش مجاز و روش ضرایب بار و مقاومت در همه حالات حدی نهایی و بهره برداری تأمین شده است.
به دلیل ویژگی این مبحث که ارتباط تنگاتنگ با مباحث سازه ای و محاسباتی از جمله مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ، مبحث نهم مقررات ملی ساختمان و مبحث دهم مقررات ملی ساختمان دارد در کمیته تدوین از کارشناسان صاحب نظر سازه در جمع کارشناسان ژئوتکنیک تدوین کننده استفاده شده است تا همزمان نظرات سازه ای نیز مطرح شود.
لازم است یادآوری شود که ضمن آنکه موضوع خاک و ژئوتکنیک از قدیمی ترین تخصص های مهندسی عمران است ولی به علت پیچیدگیهای خاص آن هنوز مسائل ناشناخته در آن فراوان است. و نیاز به پژوهش و کسب تجربه در آن بیشتر به چشم میآید. از این رو علی رغم اینکه در ویرایش جدید تا آنجا که ممکن بوده سعی شده برای سؤالات و گزینه های مختلف طراحان پاسخهای روشن و قاطعی داده شود اما سؤالات پاسخ داده نشده و یا اشکالات متعددی ممکن است در متن فعلی وجود داشته باشد که برای بر طرف کردن آنها نیاز به راهنمایی عموم مهندسان و اهل فن میباشد.
1-7 هدف
هدف این مبحث تعیین حداقل ضوابط و مقررات برای طراحی ژئوتکنیکی ساختمان ها است، به طوری که ایمنی کافی در ساختمانها تأمین شود و شرایط بهره برداری مطلوب در طول عمر آنها حفظ گردد.
2-7 دامنه کاربرد
رعایت ضوابط و مقررات این مبحث در کلیه ساختمانها و سازه های موضوع مقررات ملی ساختمان الزامی است. ابنیه فنی مانند پلها، سدها و سازه نیروگاهها مشمول مقررات این مبحث نمی شوند ولی رعایت آنها به صورت غیر الزامی توصیه می شود.
3-7 تعاریف
1-3-7 پی: به مجموعه بخشهایی از سازه و زمین در تماس با آن اطلاق میشود که انتقال بار بین سازه و زمین مناسب از طریق آن صورت میگیرد پی ها عمدتاً به سه گروه اصلی زیر تقسیم می شوند:
الف- پی های سطحی : به پی هایی گفته می شود که در عمق کم و نزدیک سطح زمین (عمق بی (D) کمتر از سه برابر عرض پی (B) ) ساخته میشوند. این پیها شامل پی های منفرد، نواری، شبکه ای و گسترده پی های سطحی ممکن است از جنس مصالح بنایی، پتنی یا بتن آرمه باشند هستند.
ب – پی های عمیق یا شمع ها : به پی هایی گفته میشود که نسبت عمق قرارگیری به کوچکترین بعد افقی آنها از ۱۰ تجاوز کند. این پبی ها شامل انواع شمع ها دیوارکها و دیوارهای جداکننده میشوند. یی های عمیق در ساختمانها معمولاً به وسیله یک سازه میانی که کلاهک یا سرشمع نامیده می شود، بارهای سازه را به زمین منتقل می نمایند.
پ- پی های نیمه عمیق : به پی هایی گفته می شود که در حد فاصل بین پی های سطحی و پی های عمیق قرار دارند. پی های صندوقهای معمولاً در این گروه قرار دارند.
2-3-7 خاکریزی مهندسی: به خاکریزی گفته میشود که در حین ساخت، تراکم و سایر مشخصات خاک کنترل میشود و میتواند بخشی از پی ساختمان در نظر گرفته شود.
3-3-7 سازه های نگهبان: به سازه هایی اطلاق میشود که برای نگهداری خاک به کار برده می شوند. این سازه ها شامل انواع دیوارها و سیستمهای نگهدارنده خاک هستند که ممکن است در بعضی از انواع آنها عناصر سازه ای با خاک یا سنگ ترکیب شده یا از تسلیح خاک استفاده شود.
4-3-7 شناسایی ژئوتکنیکی : به مجموعه اقدامات و مطالعاتی گفته میشود که منجر به شناخت مشخصات مهندسی مکانیکی فیزیکی و شیمیایی لایه های زمین میشود این اقدامات شامل بررسی نقشه های زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی با مقیاس مناسب بررسی گزارش لایه های زمین در ساختگاه های مجاور بازدید از برشها و مقاطع موجود خاک مورد نظر انجام مطالعات ژئوفیزیک و ژئوتکنیک با حفر گمانه یا چاه دستی نمونه گیری دست خورده و دست نخورده نماینده و انجام آزمایشهای برجا و آزمایشگاهی میباشد.
5-3-7 داده های ژئوتکنیکی: به پارامترهای برداشت شده از زمین ساختگاه گفته می شود که پردازش نشده اند
6-3-7 اطلاعات ژئوتکنیکی : به داده های ژئوتکنیکی گفته می شود که پردازش شده اند.
7-3-7 گمانه به حفاری در زمین به منظور شناخت خواص مهندسی خاک گفته می شود. حفاری عمدتاً با ماشین حفاری انجام میگیرد ولیکن میتواند با رعایت مسائل فنی و ایمنی خاص به صورت دستی نیز انجام شود که به آن چاه دستی نیز اطلاق می شود.
8-3-7 طراحی ژئوتکنیکی کلیه خدمات مهندسی است که منظور تعيين هندسه، کنترل پایداری ایستایی و تغییر شکلهای پی و بخش خاک زیر آن انجام می گیرد.
9-3-7 زمین مناسب زمینی که با توجه به بار سازه مورد نظر از باربری و نشست پذیری قابل قبول برخوردار باشد. چنانچه اطلاعاتی از زمین مورد نظر قبل از شناسایی در دست نباشد، نمیتوان زمین را مناسب فرض کرد.
10-3-7 لایه بندی پیچیده لایه بندی زمینی که لایه های خاک ان منحنی شکل با شیب تند یا با جنس متنوع باشند از قبیل زمین در مجاورت گسل ها یا نزدیک رودخانه ها با پای شیبها و تفسیر لایه بندی مشکل باشد، لایه بندی پیچیده است. در سایر شرایط که لایه بندی یکنواخت است. به آن لایه بندی ساده اطلاق می شود.