مقررات ملی ساختمان مبحث هشتم طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی که به شما کمک میکنید با مفاهیم و الزامات ساختمان های با مصالح بنایی آشنا شوید.
جهت دانلود مقررات ملی ساختمان مبحث هشتم طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی کلیک کنید.
استفاده از مصالح بنایی در اجرای ساختمانها از دیر باز در ایران رواج داشته است. اکثر ساختمانهای موجود در کشور به ویژه در شهرهای ،کوچک بخشها ،روستاها و همچنین در یافتهای فرسوده و قدیمی کلان شهرها از نوع مصالح بنایی میباشند. آسیب پذیر بودن این ساختمانها در زمین لرزه های گذشته که عمدتا ناشی از عدم رعایت صحیح ضوابط فنی میباشد اهمیت تدوین به روز رسانی و ترویج مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان را آشکار می سازد.
اولین کمیته تخصصی مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان ساختمانهای مصالح بنایی در سال ۱۳۷۶ شروع به فعالیت نمود در ابتدا با توجه به رواج اجرای سنتی این نوع ساختمان در ایران که عمدتا مغایر با ضوابط فنی ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله میباشد. کمیته تخصصی تصمیم گرفت این مبحث را بر اساس تجربیات بومی و امکانات موجود در کشور بومی سازی نماید و طی مباحث جداگانه ساختمانهای ،آجری خشتی و سنگی غیر مسلح و کلاف ،دار مبحث را بر مبنای نیاز آن زمان جامعه مهندسی ایران تدوین و در سال ۱۳۸۴ ارایه نمود.
با پیشرفت صنعت ساخت و ساز و فراهم گردیدن امکان استفاده از مصالح جدید در اقصی نقاط کشور در ویرایش دوم مبحث مباحث ساختمانهای سنتی ،خشتی سنگی و آجری غیر مسلح تجمیع و محدودتر گردیده و جهت آشنایی جامعه مهندسان مبحث بنایی مسلح به صورت مقدماتی و محدود وارد مبحث گردید.
با توجه به اهتمام جدی دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان جهت بازنگری و بروز نمودن مباحث پس از تدوین آخرین ویرایش مبحث هشتم در سال ۱۳۹۲ کمیته جدید مبحث، بلافاصله ارزیابی و بازنگری مبحث را آغاز نمود در مسیر به روز رسانی مبحث و همگام کردن آن با آیین نامه های معتبر بین المللی و نیاز امروز صنعت ساختمان کشور در ویرایش جدید بحث ساختمانهای بنایی مسلح به صورت جامع ارایه شده است. همچنین با توجه به وجود امکانات فنی و اقتصادی ساخت ساختمانهای بنایی با کلاف در اقصی نقاط کشور و نظر به آسیب پذیر بودن ساختمانهای بنایی سنتی غیر مسلح (بدون کلاف) بحث اخیر از مبحث هشتم حذف شده است. با برگزاری جلسات متعدد کمیته تخصصی پیش نویس ویرایش جدید این مبحث آماده شد و در معرض نظر خواهی صاحب نظران و مهندسان قرار گرفت و به تصویب شورای تدوین مقررات ملی ساختمان رسید.
در این ویرایش نسبت به ویرایش پیشین تغییرات زیر انجام شده است
1- در فصل اول ویرایش جدید تعاریف اولیه مورد نیاز این مبحث در مقایسه با ویرایش قبلی به میزان قابل ملاحظه ای گسترده تر ارائه شده است. همچنین با توجه به روابط طراحی ارائه شده فصل چهارم و فصلهای دیگر ،مبحث علائم اختصاری مورد استفاده در مبحث در ویرایش جدید این فصل تعریف شده اند.
2- فصل دوم از ویرایش جدید به معرفی خصوصیات مصالح مورد استفاده میپردازد که نسبت به ویرایش پیشین مفصل تر بوده و اطلاعات بیشتری در رابطه با انواع و ویژگیهای مصالح در اختیار مهندسان قرار میدهد.
3- در ویرایش جدید این مبحث فصل سوم تحت عنوان “ضوابط عمومی” مورد بازنگری مفصل قرار گرفته است به ویژه ضوابط مربوط به اعضای غیر سازه ای به صورت مبسوط در این فصل گنجانده شده است.
4- فصل چهارم ویرایش جدید به ارائه ضوابط ساختمانهای بنایی مسلح” اختصاص داده شده است. این ساختمانها با توجه به عملکرد مناسب در برابر زلزله در کشورهای پیشرفته لرزه خیز نیز مورد استفاده قرار میگیرند لذا کمیته بازنگری مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان وقت قابل ملاحظه ای را صرف تکمیل و گسترش این فصل از مبحث نموده و با افزودن مباحث مربوط به بارگذاری تحلیل و طراحی ساختمانهای بنایی مسلح به روش مقاومت نهایی مجموعه ای کامل در اختیار جامعه مهندسان قرار داده است. امید است تکمیل این فصل از مبحث مشوقی باشد برای استفاده گسترده از ساختمان بنایی مسلح در ایران .
5- فصل پنجم ویرایش جدید مبحث تحت عنوان ساختمانهای بنایی با کلاف بطور کلی دوباره نویسی شده است. این فصل نسبت به ویرایش قبلی گسترش قابل ملاحظه ای یافته و بسیاری از ابهامات و کمبودهای موجود بر طرف گردیده است .
6- همان گونه که اشاره شد در ویرایش جدید مبحث فصل ششم ویرایش قبلی تحت عنوان ساختمانهای بنایی غیر مسلح حذف و قسمتهایی از فصل حذف شده، شامل اجرای انواع سقف ها به فصل پنجم ویرایش جدید افزوده شده است.
1-8 هدف
هدف از این مبحث ارائه حداقل ضوابط و مقرراتی است که با رعایت آنها میزان مناسبی از مقاومت پایداری بهره برداری پایایی و یک پارچگی در ساختمانهای با مصالح بنایی مطابق تعاریف زیر جهت حصول اهداف مقرر در قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، به دست می آید.
الف – مقاومت ساختمان : منظور از مقاومت آن است که ساختمان و اعضای آن در طول عمر مفید ساختمان بارهای وارده را به خوبی تحمل کنند و آسیب قابل ملاحظه نبینند.
ب – پایداری : منظور از پایداری آن است که حالت تعادل بین بارهای وارده به ساختمان در جزء و یا کل تحت تاثیر تغییر شکلهای ایجاد شده در آن دچار اختلال نشده و پیکره اصلی ساختمان و اعضای آن حفظ شده و دچار فروریزش نشوند.
پ – بهره برداری: منظور از بهره برداری آن است که ساختمان عملکرد مورد انتظار خود را در طول عمر مفید ساختمان حفظ کند و افزایش تغییر شکلها یا ترک خوردگیها و ارتعاشات زیاد مانعی برای استفاده کنندگان ایجاد نکند.
ت – پایایی : منظور از پایایی آن است که مصالح تشکیل دهنده شامل واحدهای مصالح بنایی ملات فولاد و بتن و ترکیب آنها چنان در نظر گرفته شوند که با شرایط محیط و بهره برداری سازگاری کافی داشته باشند و شرایط موجود محیط موجب فرسودگی و یا انهدام زود هنگام آنها نشود.
ث – یک پارچگی : منظور از یک پارچگی آن است که اعضای ساختمان و اتصالات بین آنها چنان تنظیم شوند که یک یا چند مسیر مناسب برای عبور بارهای وارده به سمت شالوده فراهم شده و همبستگی کل ساختمان تامین شود.
جهت دانلود مقررات ملی ساختمان مبحث هشتم طرح و اجرای ساختمان های با مصالح بنایی کلیک کنید.
2-8 دامنه کاربرد
این مبحث شامل ضوابط طراحی مهندسی و ساخت ساختمانهای بنایی است و برای آن دسته از اعضای سازه ای و غیر سازه ای تدوین شده است که در ساخت آنها از مصالح بنایی استفاده میشود. مصالح مصرفی در ساخت ساختمانهای بنایی باید ضوابط مندرج در این مبحث را دارا باشند و باید طوری انتخاب شوند که ضوابط طراحی از نظر ،ایمنی عملکرد سازهای پایایی و شکل ظاهری سازه با توجه کافی به شرایط محیطی تأمین شود.
استانداردهای پذیرفته شده در این مبحث استانداردهای ملی ایران است و باید در همه زمینه ها به آنها رجوع شود. اگر در مورد پاره ای از مسائل اشاره شده در این مبحث استانداردهای داخلی تهیه نشده باشد استانداردهای معتبر بین المللی باید ملاک عمل قرار گیرد.
ضوابط کلی و مقررات مربوط به ساختمانهای بنایی باید در چارچوب مفاد مندرج در این مبحث و سایر مباحث مرتبط مقررات ملی ساختمان باشد.
این مبحث از مقررات ملی ساختمان شامل ساختمانهای زیر میباشد:
الف – ساختمان بنایی مسلح
ساختمان بنایی مسلح ساختمانی است که با آجر سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن میلگردهای فولادی به همراه مصالح بنایی برای تحمل نیرو به کار میروند. در این ساختمانها معمولاً از واحد بنایی برای تحمل فشار و از میلگردهای فولادی برای تحمل کشش استفاده میشود.
ب ساختمان بنایی با کلاف
ساختمانی است که با آجر سنگ یا بلوک سیمانی یا ترکیبی از آنها ساخته شده و در آن تمام بارهای قائم و نیروهای جانبی توسط دیوارها تحمل میشوند کلاف در این ساختمانها با نقش محصور کنندگی خود باعث افزایش یک پارچگی ساختمان میشود.